مجله بیکران راه دریا

حمل و نقل دریایی رایج ترین روش جابجایی کالاهای فله و کمتر از حجم کانتینر (LCL) در سطح بین المللی است. به طور معمول، فاکتورهای حمل و نقل دریایی توسط خطوط کشتیرانی برای مشتریان یا توسط یک نماینده به نمایندگی از شرکت حمل و نقل صادر شود.

علاوه بر هزینه‌های حمل‌ و نقل دریایی، فاکتور های حمل‌ و نقل دریایی شامل تمام هزینه‌های مرتبط مثل هزینه‌های جمع‌آوری کالا، هزینه های حمل‌ و نقل جاده‌ای یا ریلی و هزینه‌های مختلف مرتبط با حمل کالا از طریق دریا است.

هزینه حمل و نقل اقیانوسی برای کالاهای چند وجهی که نوع ارسال و تحویل آنها از در کارخانه به در خانه مشتری باشد شامل هزینه های جمع آوری و حمل و نقل، هزینه های نیروی کار برای جابجایی کالا و سایر هزینه هایی است که در طول جابجایی آن متحمل می شود. همچنین ممکن است شامل هزینه‌هایی باشد که پس از تخلیه کانتینر از کشتی تا رسیدن به مقصد نهایی خود ایجاد می‌شود.

برخی از هزینه‌های متداول موجود در برآورد قیمت حمل‌ و نقل دریایی عبارتند از:

• هزینه‌های حمل و نقل پایانه ای(THC)
• هزینه‌های حمل و نقل داخلی
• ضریب انبار (BAF)
• ضریب تعدیل ارز (CAF)
• هزینه‌های بارنامه و غیره.

حمل و نقل دریایی در اینکوترمز

همیشه لازم نیست که قیمت حمل و نقل یا فاکتور حمل و نقل بین المللی دریایی شامل هزینه های مرتبط با آن باشد. این هزینه تا حد زیادی بستگی به اینکوترمز توافق شده بین فروشنده و خریدار دارد. قرارداد حمل و نقل درب به درب بین خریدار و فروشنده شامل تمام هزینه های ذکر شده است.

منظور از اینکوترمز (Incoterms) در واقع اصطلاحات تجاری منتشر شده توسط اتاق بازرگانی بین المللی (ICC) است که به منظور تسهیل ارتباط بین طرف های تجاری جهانی و تعیین مسئولیت های هر یک از آنها اعم از فروشنده، عامل های حمل و نقل و خریدار ایجاد شده است. این اصطلاحات توسط تمام شرکت های جهانی به رسمیت شناخته شده است.

معمولا شرکت های حمل و نقل بین المللی دستورالعمل های سفارش و حمل و نقل کالا را دریافت می کنندکه هزینه حمل و نقل دریایی نیز توسط آنها تنظیم می شود. اما مواردی نیز توسط خریدار یا مشتری کالا تعیین و به شرکت حمل و نقل پرداخت می شود. بنابراین، در قرارداد فروش خدمات حمل و نقل کالا می بایست تمام شرایط و ضوابط فروش با استفاده از اینکوترمهای صحیح به صورت وضوح بیان شود.

نرخ های پایه حمل و نقل دریایی

شرکت های حمل و نقل دریایی معمولا دارای نرخ های پایه هستند که در محاسبه هزینه های حمل و نقل دریایی از آن استفاده می کنند.

نرخ پایه حمل و نقل برای کالاهای FCL

به طور معمول، هزینه حمل و نقل دریایی برای بارهای کانتینری FCL بر اساس اندازه کانتینر (بر حسب حجم) و نوع آن (یخچالی، غیر یخچالی) در نظر گرفته می شود.

نرخ پایه حمل و نقل برای کالاهای LCL

هزینه کالاهایی که از نوع LCL هستند با توجه به وزن یا حجم آن، هر کدام که بیشتر باشد، محاسبه می شوند. در این فرایند وزن بر حسب تن یا حجم بر حسب متر مکعب (CBM) در نرخ پایه LCL که توسط شرکت حمل و نقل دریایی مشخص شده ضرب می شود. CBM حجم جسمی است که ۱ متر عرض، ۱ متر طول و ۱ متر ارتفاع دارد.

وزن حجمی کالا نیز فضایی است که کالای بسته بندی شده در داخل یک کانتینر یا در وسیله حمل و نقل اشغال می کند. هزینه حمل و نقل دریایی کالاهای LCL بر اساس ابعاد یا وزن ناخالص است. ذکر این نکته الزامی است که در وزن حجمی کالا وزن و حجم بسته بندی، پالت سازی و غیره نیز در نظر گرفته می شود.

در مورد محموله های LCL، زمانی که وزن محموله از ۱۰۰۰ کیلوگرم (۱ تن) تجاوز کند، از وزن دقیق برای محاسبه هزینه حمل و نقل دریایی استفاده می شود.

دلیل اینکه هزینه حمل و نقل دریایی بر حسب وزن یا ابعاد آن محاسبه می شود به دلیل تفاوت ضریب حجمی آنهاست. برای مثل حمل و نقل ۱ تن پنبه و یک تن آهن را در نظر بگیرید.

هزینه حمل و نقل کالاهایی با بسته بندی نامنظم

همانطور که می دانیم، کالاهای بسته بندی شده همیشه شکل منظمی ندارد. گاهی اوقات حجم و شکل این کالاها از حالت مکعب خارج شده و به صورت استوانه ای یا سایر اشکال غیرعادی در می آیند. در این گونه موارد هزینه حمل و نقل چنین محموله هایی به به روش های دیگری محاسبه می شود.

[irp posts=”4001″ name=”چگونه بهترین شرکت حمل و نقل بین المللی را انتخاب کنید”]

روش رسیدن به وزن حجمی کالا و محاسبه هزینه حمل و نقل ها بین روش های حمل و نقل جاده ای، دریای و هوایی نیز متفاوت است. و حتی می تواند بر اساس کشور هایی که حمل و نقل در آنها صورت می یا روش های خاص اپراتورهای حمل و نقل مختلف متفاوت باشد. با این حال، عوامل پذیرفته شده در محاسبه نرخ حمل و نقل به طور کلی به شرح زیر است:

• حمل و نقل جاده ای: ۱ CBM معادل ۳۰۰۰ کیلوگرم (۳ تن) است
• حمل و نقل دریایی: ۱ CBM برابر است با ۱۰۰۰ کیلوگرم (۱ تن) است
• حمل و نقل هوایی: ۱ CBM معادل ۶۰۰۰ کیلوگرم (۶ تن) است.

بیایید با بررسی یک مثال ساده چگونگی محاسبه هزینه حمل و نقل دریایی برای یک محموله LCL را مورد بررسی قرار دهیم:

محموله ای به صورت مکعب و در ابعاد ۵ متر داریم که وزن ناخالص آن ۳۰۰ کیلوگرم است.نرخ حمل و نقل دریای یک شرکت برای هر CBM 100 هزار تومان است. محدوده هزینه حمل این کالا چه قدر است:

• ابعاد محموله: ۵ متر X 5 متر X 5 متر
• CBM: 125 متر مربع
• وزن ناخالص محموله: ۳۰۰ کیلوگرم (۰.۳ تن)
• نرخ حمل و نقل: ۱۰۰ هزار تومان در هر CBM یا تن
• هزینه حمل بار: ۱۲۵ متر مکعب* ۱۰۰ هزار تومان = ۱۲,۵۰۰,۰۰۰ تومان

توجه داشته باشید که در این مثال، وزن واقعی کالا کمتر از وزن حجمی (CBM) است و از این رو، هزینه های حمل و نقل دریایی آن بر اساس CBM محاسبه می شود.

این روزها اکثر شرکت های حمل و نقل بین المللی و اپراتورهای حمل و نقل دریایی برای حفظ منافع مشترک خود در انجمن کشتیرانی و خدمات وایسته ایران عضو هستند. این انجمن به شرکت های حمل و نقل  بین المللی دریایی کمک می کند تا مسیرهای حمل و نقل جهانی را پوشش داده و همچنین نرخ حمل و نقل را تثبیت کنند.

اتحادیه های حمل و نقل علاوه بر سازمان ها، برای مشتریان نیز مفید هستند. چرا که با ارتباطات وسیع و شناخت خطوط کشتیرانی، در زمان و هزینه حمل و نقل کالا صرفه جویی می کنند.