حمل و نقل بین المللی و لجستیک حاوی اصطلاحات پیچیده و سردرگم کننده است. یکی از اصطلاحات ضروری که در این حوزه به کرات با آن روبرو می شوید «بارنامه» است. ما در این پست به بررسی معنایی و بار حقوقی که این عبارت در بردارد می پردازیم.
تعریف عبارت بارنامه
بارنامه یک سند رسمی حمل و نقل است که در آن جزئیات کامل یک کالا ذکر می شود. به بیان کامل تر بارنامه سند مالکیت کالا هنگام حمل و نقل به شمار می رود.را نشان می دهد. این برگه می تواند تا زمان پرداخت نهایی کالا قابل نگهداری باشد. در واقع کالایی که حمل و نقل می شود بدون بارنامه کاغذی یا الکترونیکی قابل تحویل نیست.
بارنامه سه وظیفه اصلی را بر عهده دارد:
- دریافت بار: اولین و مهمترین وظیفه این برگه آن است که به عنوان رسید (فاکتور فروش) بین خریدار و فروشنده عمل می کند. بارنامه به عنوان یک مدرک مبنی بر تحویل کالا به فروشنده تحویل داده می شود.
- سند مالکیت: بارنامه به عنوان سند مالکیت کالا محسوب می شود. فروشنده از بارنامه برای تحویل کالا و خریدار برای آزاد کردن به آن نیاز دارد.
- مدارک قرارداد حمل و نقل بین المللی: بارنامه به عنوان یک قرارداد بین فروشنده و خریدار عمل می کند که در آن شرایط حمل و نقل بین المللی ذکر شده است.
چرا بارنامه هنگام حمل و نقل دریایی مهم است
بارنامه یک سند حیاتی در فرآیند حمل و نقل بین المللی دریایی است. این برگه مسئولیت حمل و نقل را برعهده حمل کننده می گذارد. بارنامه برگه ای است که تأیید می کند کالا به حامل (شرکت حمل و نقل) منتقل شده است. قبل از ارسال کالا، شرکت حمل و نقل توضیحات کالا را بررسی کرده و بارنامه را امضا می کند. بارنامه مبدا و مقصد، مقدار و جزئیات کالا و هزینه های حمل و نقل آن میز را شرح می دهد.
بارنامه شرکت حمل و نقل را ملزم به رعایت موارد زیر می کند:
- اطمینان از تعریف و ذکر جزئیات کالا و بار
- اطمینان از واگذاری کالا به دریافت کننده مورد نظر
- از کالا هنگام حمل و نقل بین المللی حفاظت کامل می کند.
علاوه بر اهداف فوق، بارنامه می تواند به انجام موارد زیر نیز کمک کند:
- ردیابی کالا: می توان با استفاده از شماره بارنامه اصلی برای ردیابی کالا استفاده کرد. سایر شناسه های ضروری مانند شماره کانتینر نیز در بارنامه ثبت می شود.
- پرداخت هزینه: وجود بارنامه برای فرآیند پرداخت هزینه های حمل و نقل و خرید و فروش کلالا حیاتی است و جزء اسناد معتبر مالی به شمار می رود
- ادعا جهت جبران خسارت و ارسال به بیمه: در صورت وارد شدن خسارت، بارنامه می تواند به عنوان یک سند به شرکت های بیمه ارسال شود
- مسئولیت بیمه ای: در صورتی که بارنامه به نام شرکت حمل و نقل صادر شده باشد، شرکت باربری مسئول خسارت وارده به محموله است.
چرا از بارنامه در حمل و نقل استفاده می شود؟
بارنامه زمانی استفاده می شود که کالا در حال جابجایی است و انتقال مالکیت رخ داده است. حامل حمل و نثل که در اینجا شرکت های حمل و نقل بین المللی هستند بارنامه را زمانی که محصول در کشتی بارگیری شده به عنوان رسید نحویل می دهد.
بارنامه به عنوان گواهی حمل و نقل به ویژه برای استفاده در فرآیندهای گمرکی، بیمه و موارد مالی مورد استفاده قرار می گیرد و حتی می تواند به عنوان سند تجاری که بیانگر انجام توافقات تجاری است استفاده شود.
شرایط انتقال بارنامه در حمل و نقل دریایی
با بارنامه ها باید به صورت انتقال قانونی مالکیت کالا برخورد کرد. در بارنامه خریدار اغلب به عنوان گیرنده و تأمین کننده اغلب به عنوان فرستنده منظور می شود و معمولاً حامل کالا نیز نام شرکت حمل و نقلی است که کالا را تحویل می دهد.
ظهرنویسی و انتقال بارنامه دریایی معمولا با انتقال مالکیت کالای مندرج در بارنامه همراه است. برای این کار باید شرایط زیر برقرار باشد:
۱- بارنامه دریایی قابل نقل و انتقال باشد، به عبارت دیگر با ید به صورت ظاهر قابل انتقال باشد. در موردی که بارنامه در چندین نسخه اصل صادر شده باشد ظهرنویسی یکی از نسخ برای انتقال مالکیت کالا کفایت می کند.
۲- کالا در حال حمل باشد. در این خصوص لازم نیست کالا در حال حمل و نقل باشد. همین که به مالک کشتی یا برای حمل به شرکتهای باربری تحویل شود کافی است.
۳- باید طرفین قصد انتقال مالکیت را با ظهرنو یسی داشته باشند. زیرا امکان دارد ظهرنو یس قصد انتقال مالکیت را نداشته باشد.
[irp posts=”4537″ name=”چگونه هزینه حمل و نقل دریایی را محاسبه کنیم؟”]
تعداد بارنامه ارسالی برای حمل و نقل بین المللی
در روش های سنتی معمولا برای حمل و نقل کالا سه بارنامه صادر می شود چرا که کالا بین فرستنده، گیرنده و طرف سوم که معمولا مسئولیت حمل و نقل کالا را برعهده دارد جابه جا می شود. البته همیشه اینطور نیست، بلکه گاهی از شماره قبض و پیگیری ای که در در برگه های بارنامه قید شده است استفاده می شود. توجه داشته باشید که هر چه تعداد بارنامه ها افزایش یابد عرضه کالا به طرفین اشتباه و کلاهبرداری نیز افزایش می یابد.
انواع بارنامه دریایی در حمل و نقل بین المللی
بسته به نوع کالا و قرارداد های طرفین و نوع حمل و نقل بین المللی ممکن است برای کالا بارنامه های مختلفی صادر شود. رایجترین انواع بارنامه عبارتند از:
۱. بارنامه onboard:
این بارنامه نشان می دهد که در حمل و نقل دریایی کالاها در کشتی (نه فقط در بندر) هستند. این بارنامه حاکى از تحویل کالا و بارگیرى آن بر روى وسیله نقلیه است. بر اساس مقررات حمل و نقل دریائى یکى از وظایف ناخداى کشتى رؤیت کالا برروى عرشه در وضعیت مناسب است.
۲. بارنامه بدون قید یا Clean:
این بارنامه نشان دهنده بررسی کامل کالا به لحاظ بودن در وضعیت و بسته بندی درست است و زمانی که فرستنده آن را ارسال کرده هیچ مغایرتی با توضیحات کالا نداشته است. این بارنامه برای اعتبار اسنادی (LC) بسیار مهم است، بارنامه Clean گواهینامه ای است که نشان می دهد کالاهای موجود در محموله مطابق با استاندارد توصیف شده در LC هستند.
۳. بارنامه مخدوش:
اگر کالا آسیب ببیند، متصدی یا شرکت حمل و نقل بار، بارنامه ای با ذکر سطح و مقدار کالایی که آسیب دیده است صادر می کند. گیرنده این امکان را دارد که در هنگام ورود مرسوله را رد کند.
۴. بارنامه مستقیم:
بارنامه مستقیم نشان دهنده این است که در هنگام حمل کالا از مبدا تا مقصد وسیله نقلیه و نوع حمل و نقل آن تغییر نکند. برای مثال کالا فقط با کشتی به اسکله مقصد برسد. بر اساس این بارنامه از بارگیری مجدد کالاها در یک کشور دیگر به هدف حمل زمینی و هوایی جلوگیری خواهد شد.
خلاصه
بارنامه (BOL یا B/L) نوعی قرارداد برای جابجایی کالا است و به عنوان یک سند قانونی برای ارسال، حمل و نقل کالا و تحویل آن به مشتری عمل می کند و می تواند به عنوان اثبات مالکیت کالایی که حمل و نقل می شود، به شمار رود. بسته به نوع حمل و نقل بین المللی، کالا و موقعیت آن در فرایند حمل، بارنامه های مختلفی را صادر کرد.
دیدگاهتان را بنویسید