شما برای انتخاب شرکت فورواردر خود وقت زیادی صرف کردهاید. قیمتها را مقایسه کردهاید، کیفیت خدمات را سنجیدهاید و از قدرت شبکه نمایندگی آنها اطمینان حاصل کردهاید. اما یک سوال حیاتی و اغلب فراموششده باقی مانده است: آیا این شرکت از نظر مالی، شریک قابل اعتمادی است؟
بسیاری از تجار، فورواردر را تنها یک ارائهدهنده خدمات میبینند. اما در واقعیت، او یک واسطه مالی و امانتدار موقت سرمایه و کالای شماست. شما پول خود را به او میسپارید تا به جای شما به خط کشتیرانی، شرکت حمل و گمرک پرداخت کند. شما با ارزشترین دارایی خود، یعنی محمولهتان را، به دست او میسپارید. حال تصور کنید این امانتدار، در آستانه ورشکستگی باشد.
این سناریو، یک ریسک پنهان اما ویرانگر است. کار کردن با یک فورواردر که از نظر مالی ضعیف است، مانند ساختن یک ساختمان روی پایههای لرزان است؛ مهم نیست چقدر طبقات بالایی زیبا به نظر برسند، کل سازه در خطر فروپاشی است.
فورواردر به عنوان امانتدار مالی شما
برای درک این ریسک، باید جریان پول در یک حملونقل بینالمللی را بشناسید. فرآیند اغلب به این شکل است:
- شما هزینه حمل (و گاهی هزینه خود کالا) را به حساب فورواردر خود واریز میکنید.
- فورواردر شما از این پول (یا از منابع داخلی خود) استفاده کرده و هزینههای مختلف را به جای شما پرداخت میکند: کرایه حمل به خط کشتیرانی، هزینههای ترمینالی به بندر، هزینه حمل داخلی به شرکت کامیونرانی و…
مشکل از وجود “فاصله زمانی” (Time Lag) در این فرآیند ناشی میشود. گاهی فورواردر پول شما را در اختیار دارد، اما هنوز به خط کشتیرانی پرداخت نکرده است. یا گاهی او هزینهها را از جیب خود پرداخته و منتظر تسویه حساب از طرف شماست. این جریان مالی، فورواردرهای ضعیف را بسیار آسیبپذیر میکند.
سناریوی کابوس – وقتی فورواردر ورشکست میشود
اینجا جایی است که ریسک تئوریک، به یک فاجعه واقعی تبدیل میشود.
- سناریوی اول: شما پول را دادهاید، اما او پرداخت نکرده است.
- شما هزینه حمل یک محموله “پیشکرایه” (Freight Prepaid) را به طور کامل به فورواردر خود پرداخت کردهاید.
- فورواردر، قبل از اینکه سهم خط کشتیرانی را بپردازد، اعلام ورشکستگی میکند.
- محموله شما به بندر مقصد میرسد. خط کشتیرانی، که پولی دریافت نکرده، از حق قانونی خود برای “حبس کالا” (Lien) استفاده کرده و کانتینر شما را توقیف میکند.
- نتیجه؟ شما برای آزادسازی کالای خود، مجبور میشوید هزینه حمل را یک بار دیگر، این بار مستقیماً به خط کشتیرانی پرداخت کنید. شما یک هزینه را دو بار پرداخت کردهاید و شانس بسیار کمی برای پس گرفتن پول خود از شرکت ورشکسته دارید.
- سناریوی دوم: اسناد شما در دفتر او گروگان گرفته شده است.
- بارنامه اصلی (Original B/L) محموله شما به دفتر فورواردر رسیده است.
- شرکت اعلام ورشکستگی کرده و دفتر کار پلمپ میشود.
- شما به سند اصلی مالکیت کالای خود دسترسی ندارید و نمیتوانید برای ترخیص اقدام کنید.
- نتیجه؟ در حالی که شما درگیر یک نبرد حقوقی فرسایشی برای به دست آوردن اسناد خود هستید، کانتینر شما در بندر رها شده و هزینههای دموراژ به صورت روزانه و با ارقام نجومی برایتان ثبت میشود.
چگونه سلامت مالی یک فورواردر را ارزیابی کنیم؟
شما نیازی به تحلیل صورتهای مالی پیچیده ندارید. توجه به چند نشانه کلیدی و پرسیدن سوالات درست، میتواند به شما دید خوبی بدهد.
- ۱. سابقه و اعتبار (Longevity & Reputation):
- شرکتهایی که سالها در این صنعت دوام آوردهاند، احتمالاً بحرانهای مالی مختلفی را پشت سر گذاشته و مدیریت باثباتی دارند. از همکاری با شرکتهای بسیار نوپا و ناشناخته که فقط با قیمت پایین رقابت میکنند، محتاط باشید.
- ۲. عضویت در انجمنها و شبکههای معتبر:
- عضویت در انجمنهای معتبر داخلی و شبکههای بینالمللی فورواردری، یک نشانه مثبت است. این نهادها معمولاً اعضای خود را از نظر مالی و اعتباری تا حدی ارزیابی میکنند.
- ۳. تغییرات ناگهانی در شرایط پرداخت:
- اگر فورواردری که همیشه به شما اعتبار (مثلاً پرداخت ۳۰ روزه) میداده، ناگهان شروع به درخواست پرداخت نقدی و فوری میکند، این میتواند یک زنگ خطر جدی و نشانهای از مشکلات نقدینگی در آن شرکت باشد.
- ۴. قیمتهای غیرمنطقی و دامپینگ (Dumping):
- بزرگترین علامت خطر، ارائه قیمتهایی است که به طرز چشمگیری از نرخ بازار پایینتر است. یک شرکت سالم، نیازی به جذب مشتری با قیمتهای زیانده ندارد. این کار اغلب توسط شرکتهایی انجام میشود که برای پوشش بدهیهای قدیمی خود، به شدت به نقدینگی حاصل از کارهای جدید نیاز دارند. آنها در واقع در حال استفاده از پول شما برای زنده ماندن هستند.
- ۵. پرسوجو در بازار:
- از دیگر همکاران، ترخیصکاران یا حتی شرکتهای حمل داخلی در مورد اعتبار و خوشحسابی آن فورواردر سوال کنید. اعتبار یک شرکت در بازار، بهترین شاخص سلامت آن است.
انتخاب فورواردر، یک تصمیم مبتنی بر اعتماد است. این اعتماد باید فراتر از تواناییهای عملیاتی، شامل اعتماد به سلامت و پایداری مالی او نیز باشد. پرداخت ۱۰٪ هزینه بیشتر به یک شرکت معتبر، با سابقه و خوشنام، یک هزینه اضافی نیست؛ بلکه بیمهنامهای است که شما در برابر ریسک فاجعهبار ورشکستگی شریک تجاریتان و از دست رفتن کل سرمایهتان، خریداری میکنید.
در دنیای لجستیک، شریک ارزان، اغلب به گرانترین شریک تبدیل میشود. همیشه شریکی را انتخاب کنید که بتوانید با آرامش خاطر، نه تنها کالای خود، بلکه امنیت مالی کسبوکار خود را نیز به او بسپارید.

دیدگاهتان را بنویسید