مجله بیکران راه دریا

ایده حمل و نقل محصولات در کانتینر ( جعبه های بزرگ مستطیلی) از زمانهای بسیار دور به وجود آمد. یونانیان باستان از خمره های مهر و موم شده یا آمفورا برای انتقال روغن یا مشروبات استفاده می کردند. در فرهنگ های بعدی از تنه های بزرگ درخت برای حمل اشیاء قیمتی روی کشتی های بادبانی استفاده می کردند. اما  حمل و نقل کانتینری پدیده‌ای نوظهور و مدرن است که قدمتش نهایت به ۵۰ سال می رسد.

امروزه کانتینرهایی که در جاده ها توسط ماشین یا با لوکوموتیو حمل می شوند، یک موضوع عادی در سراسر جهان هستند. حمل انواع کالا در کانتینرهای در واقع به نام آمریکایی ها است. با اینکه دیگران امکان دارد که ایده های مشابهی داشته باشند، اما این اختراع به نام مالکوم مک لین و برای اولین بار حدود نیم قرن پیش ثبت شده است.

مخترع کانتینر چه کسی است؟

مک‌لین، مدیر یک شرکت حمل و نقل در کارولینای شمالی بود که از روش‌های پر زحمت حمل و نقل کالا در اوایل قرن بیستم حسابی نا امید شده بود. او فهمید که اگر بتواند بر ازدحام بزرگراه ها و روش‌های بارگیری و تخلیه ناکارآمد کشتی‌های باری متعارف غلبه کند، مزایای زیادی برای کسب و کارش به همراه خواهد داشت. به همین خاطر او سیستمی را در نظر گرفت که محموله یک تریلر به سادگی از روی شاسی بلند و مستقیما در کشتی تخلیه شود. با این کار در زمان، کار و هزینه‌ها به خوبی صرفه جویی می شد. این ایده در کنار سادگیش به تغییرات قابل توجهی در بدنه کشتی و کامیون های باربر آن زمان نیاز داشت.

در ۲۶ آوریل سال ۱۹۵۶ نمونه اولیه کانتینر مک‌لین که یک تانکر جنگ جهانی دوم مدل Ideal-X –  بود از شهر نیوآرک به هیوستون رفت. این کانتینر ۵۸ قطعه بدنه کامیون را با چرخ‌های جدا حمل کرد. این محموله از اولین کانتینرهای مدرن به شمار می رفت و انقلابی در صنعت حمل و نقل به وجود آورد و جهان را تغییر داد. در دهه ۱۹۵۰، تخلیه و بارگیری یک کشتی باربری ده روز به طول می انجامید. کشتی‌های باری «Breakbulk» به اندازه زمانی که روی آب ها می گذارنداند در بندرگاه معطل می شدند.

مدل Ideal-Xثابت کرد که استفاده از کانتینر می تواند زمان گردش کالا در بندر را به طور چشمگیری کاهش دهد. علاوه بر این، در هزینه ها نیز به خوبی صرفه جویی کرد، به گونه ای که هزینه از شش دلار در هر تن در یک کشتی باری، به کمتر از ۱۶ سنت برای بارگیری یک تن در کشتی حمل و نقل کانتینری کاهش یافت. این ایده مزایای دیگر ی هم داشت، از جمله کاهش شدید سرقت از محموله‌ها در اسکله، که منجر به کاهش شدید نرخ‌های بیمه پرداختی توسط فرستنده‌ها شد.

اولین کشتی های باری کانتینری

مک لین متوجه شد که استفاده از تانکرهای حمل و نقل به طور کامل پتانسیل این روش جدید حمل و نقل را ندارند. تا سال ۱۹۵۷، اولین کشتی از یک سری کشتی‌های باری کانتینری تخصصی معرفی شده بود که می‌توانستند جعبه‌هایی را در زیر و روی عرشه حمل کنند. این کشتی ها حامل های کانتینری کارآمدتری به شمار می رفتند. به زودی، شرکت مک لین به شرکت خدمات Sea-Land تغییر نام داد. نام این شرکت خلاصه ای از اتحادیه های حمل و نقل زمینی و دریایی بود. شرکت Sea-Land که قادر به استفاده از حمل و نقل بیشتری از زمان جنگ جهانی بود، به سرعت خدماتش را تا امتداد سواحل شرقی آمریکا گسترش داد.

مک‌ لین دریافت که باید هر بخش از سیستم کانتینر‌سازی را به‌طور ویژه توسعه داد تا کانتینر حداکثر کارایی را داشته باشد. مهمتر از همه، این کار نیاز به توسعه شبکه های حمل و نقل کانتینری تخصصی داشت. متفاوت از بنادر سنتی حمل و نقل شهرهای بزرگ، این بنادر جدید به جای تیم های بزرگ کارگری، به جرثقیل های جدیدی در کنار اسکله نیاز داشتند. کانتینرها باید به جای انبار در فضای باز روی هم چیده می شدند. ا ین بنادر کانتینری نیاز به دسترسی مستقیم به بزرگراه ها و خطوط راه آهن داشتند.

بنادر سنتی شهرهایی مثل نیویورک یا لندن نمی‌توانستند با این نوع بنادر رقابت کنند چرا که فضایی برای ذخیره هزاران کانتینر نداشتند و نمی‌توانستند صدها کامیون مورد نیاز برای حمل و نقل کانتینری را بپذیرند. با ظهور بنادر جدید اختصاصی، کانتینری‌سازی به عنوان یک کاتالیزور در پاکسازی بسیاری از شهرهای پیشرو جهان کمک کرد.

ظهور حمل و نقل کانتینری در جنگ ویتنام

در اواسط دهه ۱۹۶۰، شرکت McLean’s Sea-Land بر ارزش حمل و نقل کانتینری در بهبود تدارکات ارتش آمریکا در جنگ ویتنام تأکید کرد. این شرکت شش کشتی کانتینری داشت که از سواحل غربی آمریکا در اقیانوس آرام عبور می کردند. خدمات منظم Sea-Land در زمان صلح در سال ۱۹۶۶ زمانی بین الملی شد که کشتی Fairland بندر نیوجرسی را برای اولین سفر در اقیانوس اطلس با ۲۳۶ کانتینر به مقصد بندر روتردام ترک کرد. کشتی Fairland و سایر کشتی‌های خدمات آتلانتیک جرثقیل‌های سقفی تک پل برای بارگیری و تخلیه کانتینرها داشتند. چرا که ایجاد جرثقیل‌های کنار اسکله به طور خاص برای تجارت جدید حمل و نقل کانتینری کمی زمان بر بود.

در همان زمان کانتینرها مورد استقبال شرکت ها و قاره های دیگر قرار گرفتند. در اوایل سال ۱۹۵۸ یک ناو آمریکایی دیگر حمل و نقل کانتینری در اقیانوس آرام را با کشتی ای از بندر سانفرانسیسکو آغاز کرد. این کشتی حاوی ۲۰ کانتینر روی عرشه خود بود. در آغاز دهه ۱۹۶۰، شرکت ماتسون اولین کشتی کانتینری کامل خود را معرفی کرد. در همین حین شرکت پرزیدنت لاینز آمریکا و سایرین کانتینر جدیدی را رونمایی کردند.

در دهه ۱۹۶۰ شرکت‌های کشتیرانی اروپایی همچون Hapag Lloyd آلمان، P&O انگلستان و Maersk Line دانمارک با حمل و نقل کانتینری سازگار شدند و اولین کشتی‌های حمل کانتینر مخصوص خود را معرفی کردند. در قاره آسیا نیز این کشتی های ژاپنی بودند که این صنعت را در این قاره گسترش دادند.

در پایان دهه ۱۹۶۰، شرکت Sea-Land و ناوگان آن بیش از ۴۰ کشتی کانتینری را فروخت. مک لین در اواخر دهه ۱۹۷۰ شرکت لاینز آمریکا (United States Lines) را خرید. شرکت لاینز علی رغم اعتباری که داشت کم کار بود اما قرار بر این شد تا با ساخت کشتی‌های کانتینری جامبو و ارائه خدمات کوچک‌تر منطقه‌ای آن را احیا کند. در ۱۹۸۴ با ورود موفقیت آمیز این خدمات، یک الگوی صنعتی جدید شکل گرفت، اما رکود صنعت در سراسر جهان، این شرکت را به زانو درآورد.

مالکوم مکلین، پدر حمل و نقل کانتینری

مالکوم مکلین در سال ۲۰۰۱ در سن ۸۸ سالگی درگذشت. از او به عنوان «پدر حمل و نقل کانتینری» یاد می شود. مالکوم مکلین توسط انجمن مشاهیر دریایی بین‌المللی به عنوان مرد قرن انتخاب شد و در مجله لویدز لیست( Lloyd’s List) که یکی از برترین مجلات در حوزه حمل و نقل است به عنوان «مرد قرن» به مقام دوم ارسطو اوناسیس رسید.

به یقین ساخت کشتی های کانتینری و ادغام یکپارچه آنها با سیستم های حمل و نقل خشکی، یک عنصر کلید در جهانی شدن تلقی می شود.چ را که قبل از این نوع حمل و نقل، هزینه‌های حمل‌ و نقل دریایی بدون توجه به زمان و عدم قطعیت‌های موجود آنقدر بالا بود که معنای اقتصادی نداشت.

در دوران مدرن، ساخت کشتی‌های کانتینری تخصصی و صرفه‌جویی در مقیاس، هزینه حمل و نقل کالا را بسیار کاهش داد و امروزه دیگر هزینه جابجایی کالا تقریباً ناچیز به شمار می رود. با سیستم حمل و نقل کانتینری، می توان محصولات را تقریباً از هر نقطه ای از جهان بدون اضافه کردن هزینه تهیه کرد. با این سیستم جدید کسب‌ و کارهای جدیدی در سرتاسر جهان ایجاد شد چرا که می توانستند محصولاتشان را به در بازارهای هزاران کیلومتر دورتر به فروش برسانند.

امروزه کشتی های کانتینری مدرن در مرکز یک صنعت بسیار پیچیده قرار دارند. این نوع کشتی ها کاملاً خودکار هستند. با استفاده از یک شبکه رایانه ای پیشرفته در بندر کار بارگیری و تخلیه کانتینر ها به سرعت و با دقت بالایی انجام می شود. از تعیین موقعیت دقیق یک کانتینر گرفته تا ترتیب حمل و نقل زمینی آن و تحویل آن به درب گیرنده، از قبل برنامه ریزی شده است.

سیستم حمل و نقل کانتینری بسیار کارآمد شده و سطح جدیدی از اطمینان را به زنجیره‌های تأمین جهانی آورده است. این سیستم به تولیدکنندگان محلی و فروشگاه‌های خیابانی اجازه می‌دهد تا با اطمینان از حمل و نقل ایمن محصولات، سفارش‌های خود را از آن سوی جهان برنامه ریزی و ارسال کنند.